Dziecko od pierwszych miesięcy życia zaczyna świadomie operować dłońmi i rozwijać ruchy rąk. Motoryka mała, czyli sprawność dłoni i palców jest istotną częścią w rozwoju psychomotorycznym, pozwala ona poznawać świat w sposób poprzednio nieosiągalny. Naturalna ciekawość noworodka, wraz z rozwojem ciała i układu nerwowego zachęca do pierwszych prób dotykania i chwytania przedmiotów. Na początku odbywa się to na zasadzie odruchu – objawia się zaciskaniem palców przy lekkim dotyku dłoni lub nacisku na jej wnętrze. Odruch ten widoczny już w okresie prenatalnym, utrzymuje się przez pierwsze 2-3 miesiące życia.
Około 4 miesiąca życia pojawia się chwyt świadomy. Jest to proces naturalny, pozwalający dziecku na większą kontrolę. Pod koniec pierwszego roku życia dziecko chwyta przedmioty i manipuluje nimi pewnie i dość zręcznie, choć oczywiście ruchy te doskonalone są przez następne lata życia.
Chcąc wspomóc rozwój motoryki naszego dziecka, możemy inicjować różnego rodzaju aktywności, na przykład kolorowanie, zabawy w piasku czy nawlekanie koralików. Duża część z nich może zostać wpleciona w życie codzienne. Dziecko pomagając w kuchni i obowiązkach domowych, zapinając samodzielnie guziki czy wiążąc sznurówki, nie będzie nawet wiedziało, że trenuje swoją motorykę. Prawidłowy jej rozwój pomoże potem w funkcjonowaniu w przedszkolu czy szkole, wpływając m.in. na ukształtowanie się odpowiedniego chwytu pisarskiego.
Istnieją również zagrożenia, mające niekorzystny wpływ na rozwój motoryki małej naszego dziecka. Najczęstszym z nich jest nadmierne korzystanie z telefonów i tabletów, których zasada działania, czyli wodzenie palcem po wyświetlaczu może powodować m.in. nieprawidłowe napięcie mięśniowe w dłoni. Rysunek wykonany na szklanym ekranie nie zastąpi tego stworzonego na kartce.
Kiedy sytuacja wymyka się spod kontroli lub dziecko ma problemy w szkole, jako rodzice możemy zastanowić się nad zajęciami z terapii ręki. Specjalista ułoży opracowany specjalnie dla naszego dziecka program zajęć by wspomóc wymagające pracy obszary. Zajęcia tego typu nie skupiają się tylko pracy dłoni, ale także całego ciała, korekcie nieprawidłowej postawy, poprawie koordynacji wzrokowo – ruchowej.
Pamiętajmy o tym jak ważna jest motoryka mała w prawidłowym rozwoju naszego dziecka i jak możemy ją wspomagać. W razie wątpliwości nie bójmy się korzystać z pomocy specjalisty.
mgr Monika Wróbel
psycholog
terapeuta integracji sensorycznej
